Een kinderboerderij in verval in een gemeenschap waar de sociale voorzieningen rap verdwijnen. Het was Ger en Sjaan de Roode een doorn in het oog. Dus namen ze de stichting achter kinderboerderij De Heij op Heijplaat in 2019 over. Zo redden ze deze bijzondere plek van de ondergang. Volgens Ger is het een hele opgave: het echtpaar moet alle creativiteit aanspreken om het hoofd boven water te houden. (foto Marieke Odekerken)
Het is een zonnige dinsdagochtend als Ger en Sjaan met een hartelijke glimlach aan de poort van de kinderboerderij staan. Op de achtergrond bonkt en piept de containeroverslag die het bij Rotterdam ingelijfde dorp omringt. Sjaan schenkt een kop koffie in en excuseert zich. Een van de paarden is niet lekker en de dierenarts komt. Ger wijst intussen de cliënten van stichting BONT en hun begeleider op de tafel waar de lunch klaarstaat. “Voor hen is dit een heel fijne dagbesteding, voor ons broodnodige hulp om deze plek te onderhouden. Een vrijwilligersvergoeding kunnen we niet betalen, daarvoor zijn onze inkomsten niet genoeg. Maar wij regelen altijd lunch voor ze en de hele dag drinken. Dat is wel het minste, toch?”
Ger en Sjaan zijn nauw verbonden met de gemeenschap van Heijplaat. De familie van Ger werkte bij de RDM toen dat hier nog de grootste werkgever was. Ger zijn broer is eigenaar van café-restaurant Courzand. En de broers, drie in totaal, zitten ook achter het bedrijf Roodhart Groep, dat ze in het oude laboratorium van de RDM gestart zijn en waar inmiddels dik 150 man werkt. Ger werkt er nog steeds, ook al is hij inmiddels 65. “Wel halve dagen hoor”, vertelt hij terwijl hij aan de hete koffie nipt. “Ik heb vier jaar geleden een herseninfarct gehad en ik ben net geopereerd aan prostaatkanker. Als ik een paar uur gewerkt heb of ik ben hier een paar uurtjes geweest, dan moet ik gaan liggen om even bij te komen.”
Maar Ger laat zich niet kennen. Hij knokt elke dag voor de kinderboerderij samen met Sjaan. “We zijn hier voor het eerst gekomen, omdat Sjaan een plekje zocht voor haar paard. We zeiden: ‘Als we wat vrijwilligerswerk doen, kunnen we dan een stal gebruiken?’ Vervolgens zagen we hoe alles er hier bij lag. We konden het niet aanzien en hebben de stichting overgenomen.”
Ze zijn gelijk aan de slag gegaan en dat was hard nodig, vertelt hij met een zucht. “Deze plek zat er al 35 jaar. Maar de subsidie van de RDM was weggevallen. Daar kwam bij dat Heijplaat zelf verouderde: de jongeren trokken weg, de oudjes bleven achter. En hier vielen de hokken van ellende uit elkaar.”
Hij staat op en wenkt. “Moet je kijken”, zegt hij en zonder af te wachten loopt hij richting een weide waar twee ezels en een paar geitjes grazen. Net na de afrastering staan enkele huisjes. Strak in de verf. Naambordje erop van de sponsor die betaald heeft voor het opknappen van die onderkomens. Als een ouwe sjacheraar schraapt Ger steun bij elkaar om de kinderboerderij op te knappen. Al die sponsors komen van Heijplaat. “En de schilder is een vriend van ons. Hij is 78 maar helpt graag met ons mee. Alles heeft hij geschilderd. Zo sprokkelen we het onderhoud bij elkaar. En iedereen die ons ergens mee helpt, krijgt een vermelding op ons sponsorbord en bij het verblijf waar aan bijgedragen is. Voor mij is dat een manier om onze dankbaarheid te tonen voor de steun die zo hard nodig is om dit open te houden.”
Hij aait een van de ezels over zijn kop en wijst op de geitjes. “Deze geiten en ezels zijn kleine rassen, dat is prettiger voor de kinderen. Toen we de stichting overnamen, hebben we alle dieren op De Heij nagekeken. De eenden waren ziek, de kippen hadden bloedluis. Het was niet best. Dieren die niet meer te redden waren, hebben we moeten laten afmaken. Wat overbleef hebben we laten vaccineren en we zijn goede hokken voor ze gaan bouwen. Alles wat je hier ziet staan, is in de afgelopen vijf jaar opgebouwd.”
“Weet je waarom we dit blijven doen?”, stelt hij zichzelf de vraag als hij richting de eendenvijver loopt. “Als Sjaan en ik de stekker eruit trekken, verdwijnt ook dit. En er gaat al zoveel verloren. Buurthuis en zwembad? Gesloten. Speeltuinvereniging? Ook dicht. Dit is het laatste wat er over is. Ik zie elke dag hoe hard het nodig is. Het zijn niet alleen kinderen die komen, ook de oude mensen uit de buurt zie ik hier zitten. Met een bakkie en hun boek op het bankje bij de paardenren of naast de eendenvijver. Dit mag niet verloren gaan.”
Dat is ook de reden dat álles op kinderboerderij De Heij gratis is. Ger kijkt meewarig rond: “Er zijn wel mensen die ons dan advies geven. Laat bezoekers entree betalen. Maar dan komt niemand meer bij ons langs. Want de mensen hebben er het geld niet voor. Ik ga ook geen zakjes voer verkopen, want dan worden de dieren ziek. En we hebben er nou juist zo veel in geïnvesteerd om ze weer gezond te krijgen en te houden. En kom op; een moeder met drie kinderen die nauwelijks rond kan komen? Die ga ik niet wegjagen met entree. Geloof me, er is armoede zat. Wij hebben vaak genoeg om acht uur kinderen aan de poort die vragen om een boterhammetje voor ze naar school gaan. Omdat er thuis geen geld is voor ontbijt.”
Hij krijgt een verbeten blik in zijn ogen terwijl hij langs het kippenhok loopt: “Hier is alles gratis. Tante Sjaan geeft elke kind een ijsje als ze naar huis gaan. Zo noemen ze d’r Tante Sjaan. Dat zegt mij zo veel over hoe nodig deze plek is. Die ijsjes kosten tien cent bij de Lidl. Deze plek is véél belangrijker dan die paar centen.”
Makkelijk hebben ze het niet. Er is veel te weinig subsidie om de kinderboerderij goed te bestieren. “Al het geld dat we van Natuur en Milieu Educatie krijgen, gaat op aan vaste lasten en eten voor de dieren. En dan nog lukt dat alleen, omdat Sjaan slim inkoopt. Wij houden niks over. Dus ik zoek altijd sponsors om de eindjes aan elkaar te knopen. Neem die eendenvijver”, wijst hij als hij bij het einde van het terrein aankomt en de nieuwste aanwinst laat zien. “Tot vorig jaar zaten die eenden in een oude badkuip, die we ingegraven hadden. Dat was niks; deze vijver was echt een uitkomst voor die beestjes. Sjaan heeft een bijdrage gekregen van de stichting Van Leeuwen Van Lignac en daar zijn we superblij mee. Kijk”, wijst hij trots op het bordje om ook deze geldschieter te bedanken voor de steun.
Hij glimlacht even als hij naar de grasmaaier loopt die op het gras naast de vijver staat. “Ik had een gelukje: de gemeente heeft de vijver uitgegraven toen ze hier in de buurt voor iets anders aan het werk waren. De fontein heb ik gebouwd van spulletjes die over waren. Dat heeft ons dus niet zo veel gekost. Alleen is de afwatering niet goed en het water is troebel. Ik kan er nu geen planten in zetten, waardoor we een deel van het geld, niet uit konden geven. Gelukkig kon ik in overleg een zitmaaiertje kopen, deze wordt binnenkort geleverd. Ik ben daar zo gelukkig mee, want ik moest alles met de hand maaien en dat is voor mij eigenlijk te zwaar. Door die operatie voor mijn prostaatkanker ben ik niet meer zo fit. Ik was kapot na een uurtje maaien.”
Dan haalt hij zijn schouders op, kijkt rond en begint te stralen. “Weet je, we gaan gewoon lekker door. We blijven keihard werken om dit plekje te behouden voor Heijplaat.” Hij wuift gedag en pakt zijn maaier. Tijd om weer verder te gaan.
(verschenen in het jaarverslag 2023/2024 van de Stichting Bevordering van Volkskracht)